De term Bijnieruitputting verwijst naar 4 fases waarin je je kan bevinden als je Bijnieruitputting hebt. Sommige dokters hanteren 3 fases of zelfs 7, maar over het algemeen worden er vier fases van Bijnieruitputting gehanteerd. Gelukkig zullen de meeste mensen met Bijnieruitputting nooit fases 3 en 4 van Bijnieruitputting bereiken en herstellen dan vaak zonder dat er zelfs maar een diagnose gesteld is van fase 1 of fase 2 van bijnieruitputting. Tijdens de verschillende fases van deze aandoening kunnen je hormoon waardes drastisch variëren. Om goed de laboratorium uitslagen te interpreteren en om Bijnieruitputting vast te stellen is het van belang dat je precies weet hoe ons lichaam zich gedraagt tijdens elke van deze fases. Alleen dan kun je goed bepalen in welke fase we zitten en een passend behandelplan opstellen.Zoals je hieronder kunt zien is Bijnieruitputting een complex proces dat zich langzaam aan ontwikkelt.
Fase 1: Het begin van de alarmfase
In deze fase wordt je lichaam gealarmeerd door stressagenten en zorgt het lichaam voor een antistress reactie door antistress hormonen als cortisol verhoogd af te scheiden. Deze stressagenten kunnen een fysieke bedreiging zijn of zoiets simpels als een sollicitatiegesprek waar je erg tegen op ziet of een ziekenhuisverblijf.Tijdens deze eerste fase is je lichaam goed in staat om de hoeveelheden aan hormonen te produceren die nodig zijn om je lichaam goed op de stress te laten reageren. Als je nu een labtest zou doen, zou de uitkomst waarschijnlijk een verhoogd adrenaline, norepinefrine, cortisol, DHEA en insuline laten zien.Wellicht ervaar je verder een verhoogd gevoel van alertheid of opwinding en kan je slaappatroon hieronder lijden en voel je onderbroken vermoeidheid. Veel mensen denken dat deze eerste fase normaal is en bij het moderne leven hoort. Als je per se de dag met koffie moet beginnen bevindt je je misschien al wel in fase 1. Mensen rapporteren dan ook zelden hun symptomen tijdens deze fase en in werkelijkheid bevinden mensen zich tijdens hun leven herhaaldelijk in fase 1 en gaan ze er ook weer uit.
Fase 2: continuering van de alarmfase
Als de stressagenten aanwezig blijven dan blijft je lichaam anti stress hormonen aanmaken. Tijdens deze tweede fase is je endocriene systeem nog steeds in staat om de hormonen te produceren die je nodig hebt, maar beginnen je DHEA en andere geslachtshormonen te dalen. Dit gebeurt omdat de bouwstenen die nodig zijn voor je geslachtshormonen nu worden gebruikt om stresshormonen als cortisol te produceren.Tijdens deze fase begin je de effecten te voelen van de overbelasting van je bijnieren. Je kan nog wel je normale dagelijkse werkzaamheden uitvoeren, maar je vermoeidheid neemt toe op het einde van iedere dag en je lichaam heeft meer tijd nodig om te herstellen. Ondanks een goede nachtrust word je ’s ochtends niet uitgerust wakker. Je kan last krijgen van angstklachten, sneller geïrriteerd raken en moeite hebben met inslapen of ’s nachts wakker worden. Vaak gaan mensen nu voor het eerst langs een dokter met klachten, maar de test resultaten vallen binnen de normale grenzen en soms worden er dan antidepressiva voorgeschreven. Veel mensen met Bijnieruitputting beginnen een ongezonde afhankelijkheid van koffie te ontwikkelen tijdens deze fase.
Fase 3: bijnieruitputting
Tijdens deze fase raakt je bijnierfunctie verder verzwakt en zijn de bijnieren niet meer voldoende in staat om de hoeveelheden cortisol te blijven produceren die nodig zijn om met de stress om te blijven gaan. De afscheiding van cortisol neemt af, wat meestal geleidelijk aan gebeurt. Als de stress ernstig is kunnen de bijnieren crashen, gevolgd door een langer dan normaal herstel. Chronische vermoeidheid is normaal en je kan bijvoorbeeld minder goed sporten. Als je hier niks mee doet en het voort laat duren dan zullen op den duur je energie en productiviteit zo erg afnemen dat je steeds meer tijd in bed gaat doorbrengen.
Fase 4: Falen
Uiteindelijk raken je bijnieren compleet uitgeput. Op dit punt, fase 4 van Bijnieruitputting heb je kans op cardiovasculaire inzinking of uiteindelijk zelfs de dood. Als Bijnieruitputting zo ver gevorderd is dan is de scheidslijn met de Ziekte van Addison flink vervaagd. Nu kan een vergevorderde bijniercrisis lijken op een Addison-crisis. Je kan de volgende symptomen ervaren, uitdroginging, ernstig overgeven en diarree, lage bloeddruk of verlies van bewustzijn. Een Addison-crisis is gelukkig zeldzaam en je zult al veel eerder met symptomen bij je dokter aan de bel trekken.Om te herstellen van een fase 3 en 4 Bijnieruitputting vergt veel tijd, geduld en vaak een complete verandering in je levensstijl.